مقايسه و شناخت ميزان شيوع آسيب ها و ناراحتي هاي اسكلتي – عضلاني در ورزشكاران
كاراته كاي مرد و زن
جوادصادقي 1، حسين نبوي نيك 2، سيد خليل موسوي 3
١.دانشجوي كارشناسي ارشد آسيب شناسي ورزشي دانشگاه باهنر كرمان، 2،3 . دانشجوي كارشناسي ارشد بيومكانيك ورزشي دانشگاه تربيت
معلم تهران
مقدمه: ورزش كاراته يكي از ورزش هاي پرطرفدار در سطح جهان و خصوصاً در كشورهاي شرق آسيا مي باشد كه بواسطه دارا
بودن حركات انفجاري و برخوردي، درصد قابل توجه اي از آسيب هاي ورزشي، خصوصا در ناحيه صورت را به خود اختصاص
مي دهد كه اين مسئله با توجه به بحث زيبايي صورت خصوصاً براي ورزشكاران خانم بسيار حساس است. در مجموع اين
ورزش عامل 12 درصد از آسيب هاي فك و صورت را به خود اختصاص مي دهد كه از اين مقدار سهم ورزش هاي رزمي از قبيل
كاراته، مشت زني، تكواندو و ديگر ورزش بيشتر مي باشد. اين در حالي است كه با گذشت زمان و پيشرفت هاي صورت پذيرفته
در زمينه هاي مختلف ورزشي، وسايل و تجهيزات محافظتي براي اين ورزشكاران نيز با پيشرفت قابل ملاحظه اي همراه بوده
است. در تحقيق هاشمي ( 1384 ) ميزان شيوع آسيب در ورزش كاراته در مقايسه با ساير ورزش هاي رزمي از جمله تكواندو و
جودو بيشتر مي باشد. مطالعاتي نيز وجود دارند كه ميزان بروز آسيب تقريباً برابري را در دو رشته ورزشي كاراته و جودو در حين
رقابت و همچنين در جلسات تمريني ( مقدار بسيار اندكي برتري با جودو) گزارش نموده است. اگرچه ميزان بروز آسيب در
188 و 26 مي باشد، ، رشته هاي رزمي در مقايسه با رشته هايي از قبيل فوتبال، بسكتبال و كشتي كه از هر 100000 نفر به ترتيب 167
100 گزارش شده است. قطعا مي توان بخش وسيعي از اين اختلافات را به ماهيت رشته ورزشي و / پايينتر و در حدود 17 در 000
قوانين موجود در آن مربوط دانست. ميزان شيوع اين آسيب ها در بين دو گروه ورزشكاران زن و مرد نيز متفاوت مي باشد كه شايد
بتوان آنرا به خصوصيات آنتروپومتريكي، رواني و ديگر پارامترهاي متفاوت در بين اين دوگروه ارتباط دارد. مطالعاتي نيز در اين
زمينه صورت گرفته است كه در نهايت شايعترين نقاط شامل آسيب در ورزش كاراته را در نواحي مختلف بدن، متفاوت ذكر كرده
اندكه از جمله آن ها مي توان به تحقيق رجبي( 1384 ) اشاره نمود كه بيشترين آسيب جدي( به استثناء گوفتگي، گرفتگي و ديگر
آسيب هاي جزئي) را مربوط به بيني و صورت دانسته است. لذا، هدف از انجام اين تحقيق مقايسه و شناخت انواع آسيب هاي
رايج در بين كاراته كاهاي مرد و زن بود تا از اين طريق بتوان در طراحي پروتكل هاي تمريني در آماده سازي ورزشكاران و به
حداقل رسانيدن درصد بروز آسيب ها، اين تفاوت ها را در نظر گرفته و بر اساس آن ها برنامه ريزي نمود.
روش تحقيق: جامعه مورد مطالعه تحقيق را كاراته كاهاي حرفه اي عضو تيم هاي ليگ برتر و ليگ آينده سازان تشكيل مي دادند
كه تعداد 74 نفر آن ها به صورت نمونه گيري در دسترس انتخاب شدند كه 38 ورزشكار زن و 36 ورزشكار مرد بودند. ابزار
تحقيق، پرسشنامه اي با 23 سئوال بود كه به بررسي و شناخت آسيب هاي شايع در 4 ناحيه سروگردن، تنه، اندام فوقاني و اندام
تحتاني مي پرداخت.
يافته هاي تحقيق: با توجه به نتايج به دست آمده شايعترين آسيب در بدن مربوط به نسج نرم در هر دو گروه مردان و زنان بود. به
عبارت ديگر مي توان اينگونه بيان كرد كه هر ورزشكار در طول دوران ورزشي خود در هر 4 ناحيه از بدن دچار كبودي و كوفتگي
مجموعه مقالات اولين همايش ملي علم و كاراته ، اول تا سوم آبان 1390 دانشگاه تبريز
شده بودند. شايعترين آسيب در ناحيه سر و صورت نيز به خونريزي بيني مربوط مي شد كه نسبت آن در مردان و زنان ورزشكار
به ترتيب 6 به 1 يافت شد. نسبت هايي كه با برتري مطلق آقايان در زمينه شيوع آسيب هاي ناحيه سر و صورت باشند نيز در
تحقيقات ديگر گزارش شده است كه از جمله آن ها مي توان به تحقيق هاشمي و همكاران ( 1381 ) كه ميزان شيوع آسيب
شكستگي فك را در سال هاي 1377 تا 1380 در بين هردو جنس مقايسه نموده بودند، اشاره كرد. در اين تحقيق نسبت گزارش
شده در شكستگي فك، حدود 25 به 1 است ( 25 آسيب مرد و 1 آسيب زن). ضمن اينكه 23 % و 16 % خونريزي هاي ناحيه بيني
در مردان ورزشكار نيز به ترتيب با دررفتگي و شكستگي همراه بود. اين ميزان براي زنان ورزشكار به ترتيب 7% و 3% به دست آمد.
اين يافته ها با نتايج به دست آمده از تحقيق مرايل و همكارانش( 2000 ) همخواني دارند.. شايعترين آسيب در ناحيه تنه نيز در هر
دو گروه مربوط به شكستگي هاي ناحيه قفسه سينه به دست آمد. اگرچه عارضه سوزش پهلو و كمبود اكسيژن نيز با 41 % جزء
آسيب هاي شايع در زنان ورزشكار بود. اين ميزان براي آقايان در حدود 21 % بود. آسيب كبودي عضلات ناحيه ران (همه
ورزشكاران بدان اشاره كرده بودند)، پيچ خوردگي و اسپرين ناحيه مچ پا نيز آسيب هاي شايع در ناحيه اندام تحتاني ثبت گرديد
كه نسبت آن براي آقايان 29 % و براي زنان 16 % ثبت شد. لازم به ذكر است كه ميزان سوزش پهلو در حين تمرين و مسابقه به
طور قابل ملاحظه اي در زنان نسبت به مردان بيشتر بود. بيشترين اختلاف نيز در بروز آسيب هاي ناحيه صورت بود. و در نهايت
اينكه كمترين اختلاف در بروز آسيب در ناحيه مچ پا ثبت گرديد.
بحث و نتيجه گيري: همان گونه كه تحقيقات ديگر نيز نشان داده اند ( 2،4 ) شايعترين آسيب در دو گروه مربوط به نسج نرم بود.
اگرچه كه اين ميزان براي زنان ورزشكار به مراتب بيشتر بود كه شايد بتوان اين امر را به الگوي اجراي حركت، سطح آمادگي و
فاكتورهاي ديگر اشاره نمود. اگرچه كه در راه پيشگيري و كاهش در ميزان شيوع برخي از آسيب ها مانند آسيب هاي ناحيه سر و
صورت، به طور اساسي نمي توان بر طراحي برنامه ها و پروتكل هاي تمريني تمركز نمود اما در كاهش ميزان شيوع بسياري از
آسيب ها از جمله گرفتگي ها، كبودي و ديگر آسيب هاي مربوط به نسج نرم مي توان اين مهم را انجام داد. براي اين امر، پيشنهاد
مي شود تا در طراحي برنامه هاي تمريني، تفاوت هاي موجود در خصوصيات آنتروپومتريكي، فيزيولوژيكي و ... در بين دوگروه
در نظر گرفته شوند و همچنين با نگاه ويژه به قسمت هايي از بدن كه با دارا بودن خصوصيات آناتوميكي و بيومكانيكي بيشتر در
معرض آسيب مي باشند، ميزان بروز اين آسيب ها را به حداقل رسانيد.
كلمات كليدي: آسيب هاي ورزشي، پروتكل هاي تمريني، آمادگي بازيكنان، پيشگيري از آسيب، كاراته
منابع
1.هاشمي ، حميد محمود / 1384 / بررسي فراواني آسيب هاي فك و صورت در بانوان رزمي كار شركت كننده در مسابقات قهرماني
. كشور در سال 1382 / مجله دانشكده دندانپزشكي دانشگاه علوم پزشكي مشهد سال 1384 جلد 29 شماره 3و 4
2.Urho , Mkujala / Simo Taimela / 1995 /Acute injuries in soccer, ice hockey, volleyball, basketball, judo, and
Karate: analysis ofnational registry data / B M j 1995;311:1465-8
3.هاشمي، حميد محمود / 1381 / بررسي فراواني موارد آسيبهاي فك و صورت در ورزشكاران عضو فدراسيون هاي مختلف ورزشي در ايران در سالهاي
. 1377 تا 13800 / مجله دندانپزشكي دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي ,درماني تهران) دوره 15 , شماره 4
4.Zetaruk , Merrilee / 2000 / Karate injuries in children and adolescents / Accident Analysis and Prevention 32
(2000) 421–جوادصادقي 1، حسين نبوي نيك 2، سيد خليل موسوي 3
١.دانشجوي كارشناسي ارشد آسيب شناسي ورزشي دانشگاه باهنر كرمان، 2،3 . دانشجوي كارشناسي ارشد بيومكانيك ورزشي دانشگاه تربيت
معلم تهران